Iako proces pristupnih pregovora sa Evropskom unijom vodi država kroz svoje institucije, civilni sektor u tom procesu ima dragocjenu ulogu. Uključenost civilnog društva, koju podstiče i EU, predstavlja važan doprinos jačanju participativne demokratije, odnosno omogućavanju zagovaranja interesa građana i građanki tokom oblikovanja javnih politika i strategija, kao i donošenja zakona kojima se uređuju pitanja od javnog interesa. No, postoji mnogo prostora za sadržajna i kvalitativna unaprjeđenja u ovoj oblasti.
Jedan od velikih izazova za aktivnije učešće organizacija civilnog društva (OCD) jesu i njihovi kapaciteti, posebno kad je riječ o manjim organizacijama ili onima koji djeluju van Glavnog grada Podgorice. Istovremeno, vlasti uglavnom formalno i simbolično prepoznaju potencijal i značaj civilnog društva. Tako se propušta prilika da se iskoriste, inače oskudni, postojeći resursi, i posljedično ograničavaju dometi razvoja funkcionalne demokratije. Takođe, nedostatnosti sistemskih mehanizama onemogućavaju realizaciju aktivnosti civilnog društva u punom kapacitetu.
Poboljšanje prakse konsultovanja OCD treba da se zasniva na boljem planiranju, većem stepenu transparentnosti, otvorenosti i inkluzivnosti institucija prema prijedlozima koji dolaze iz civilnog društva. Sdruge strane, efektivnije učešće OCD zahtijeva izgradnju kapaciteta i iskustava, kao i umrežavanje organizacija, ali i umrežavanje i saradnju sa institucijama. Međutim, to podrazumijeva i podsticajniji pravni i politički okvir, reduciranje administrativnih zahtjeva i birokratskih opterećenja, kao i uređenje načina finansiranja koje bi odgovorilo na potrebe na koje ukazuju kredibilne organizacije.
NVO sektor ima veliko povjerenje javnosti u Crnoj Gori, što potvrđuju istraživanja javnog mnjenja. Istovremeno, NVO sektor je i pod teretom velikih očekivanja od strane različitih zainteresovanih strana, a nerijetko i nerazumijevanja okvira u kojem djeluje i realnih mogućnosti.
Imajući u vidu navedeno, opšti cilj projekta OCD u Crnoj Gori – od osnovnih usluga do oblikovanja politika – M’BASE je doprinos prepoznavanju, od strane državnih institucija, osnaženog civilnog društva koje aktivno učestvuje u oblikovanju procesa integracije Crne Gore u EU. Specifični ciljevi su: 1) unaprjeđenje pravnog i finansijskog okvira za rad OCD i podrška aktivnom uključenju OCD u proces donošenja odluka na lokalnom i nacionalnom nivou; 2) jačanje kapaciteta OCD da budu profesionalni, učinkoviti i odgovorni akteri u participativnom demokratskom procesu, ali i da budu vidljiviji u zemlji; 3) jačanje odgovornosti i transparentnosti organa javnog sektora, posebno u pogledu procesa pristupanja EU.
U ovom pravcu, predviđena je finansijska podrška za oko 50 projekata koje će sprovoditi oko 100 OCD, samostalno ili u partnerstvu sa drugim OCD ili lokalnim organima, radeći na pitanjima koja su relevantna za demokratizaciju i evropeizaciju Crne Gore, zatim razvoj i primjena niza preporuka i zaključaka koje se odnose na modalitete poboljšanja pravnog, institucionalnog i administrativnog okvira u kojem djeluju OCD. Očekuje se da će, na ovaj način, kapaciteti oko 100 OCD da prate javne politike biti osnaženi, a što će se ilustrovati i kroz oko 50 uspješno realizovanih podržanih projekata OCD ili konzorzijuma OCD i lokalnih samouprava. Istovremeno, radiće se na razmjeni dobrih praksi i zajedničkom zagovaranju, gdje je to primjenljivo, onih OCD koje učestvuju u ovom projektu. Sve će to pratiti godišnji monitoring izvještaji i analize o napretku u oblasti demokratizacije i ulozi OCD, koji će biti osnov i za argumentovane javne forume. U konačnici, rezultatima je predviđeno da će se kod makar 30, 000 građana i građanki podići nivo znanja i svijest o značaju rada i servisa koje pružaju OCD širom Crne Gore.
Jedna od ključnih aktivnosti projekta OCD u Crnoj Gori – od osnovnih usluga do oblikovanja politika – M’BASE se odnosi na direktnu podršku OCD. U tom dijelu, biće sprovedeno pet konkursa, kroz koje će biti raspodijeljena finansijska sredstva, ali i ojačani kapaciteti podržanih OCD, kroz poseban i sveobuhvatan program, kako bi uspješno realizovali svoje aktivnosti u skladu evropskim pravilima.
Projekat OCD u Crnoj Gori – od osnovnih usluga do oblikovanja politika – M’BASE sprovodi Centar za građansko obrazovanje (CGO), u partnerstvu sa njemačkom fondacijom Friedrich Ebert (FES), NVO Centar za zaštitu i proučavanje ptica Crne Gore (CZIP) i NVO Politikon mreža, a u saradnji sa Ministarstvom javne uprave, digitalnog društva i medija i Kancelarijom za evropske integracije Vlade Crne Gore. Projekat finansira Evropska unija, a kofinansira Ministarstvo javne uprave, digitalnog društva i medija.
